ШУА-ийн Биологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн тэргүүлэх ажилтан, Монголын Ирвэс хамгаалах төвийн гүйцэтгэх захирал доктор, дэд профессер Б. Мөнхцог нарын судлаач “Монгол тарваганы тархац, тоо толгой, нягтшилын судалгаа”-г талбайн арга зүйгээр 100х100 хэмжээтэй 14 сорилын талбайд судалгаа хийж байна.
Дарьгангын байгалийн цогцолборт газрын тал хээрийн экосистемийн түлхүүр зүйл нь Монгол тарвага юм. Тус бүс нутагт 2010 онд монгол тарваганы тоо толгой эрс багасаж, устах аюул тулгарсныг сэргээн нутагшуулж хамгаалах ажлыг шат дараатай хийж ирснийг БОАЖЯ мэдээллээ. 2020 оноос хамгаалалтын захиргаа нь тодорхой судалгааны арга зүйг ашиглан БЦГ-т “Монгол тарваганы тоо толгой, тархац” судлах ажлыг 4 дүгээр сараас 9 сарын 15 хүртэл хугацаанд хийж байв.
Дэлхийд 14 зүйл тарвага байдгийн 8 зүйл нь Евроазид, 6 зүйл нь Америкт тархсан байдаг. Харин Монгол оронд Алтай, Монгол гэсэн хоёр зүйл тарвага бий. Алтайн тарвага биеэр арай том, үс ноолуур нь өтгөн, сахлаг гоёмсог, дуу нь монгол тарваганаас нарийн шингэн аж. Нас бие гүйцсэн тарваганы жин 9.8 кг, биеийн урт нь 63 см, 90-160 мм урт сүүлтэй. Шанаа, хоншоор, эрүү, нүдний орчим байх 3-6 см урт үснүүд нь харанхуй нүхэнд орж гарах, байрлахад мэдрүүлийн үүрэгтэй. Хойд хөл нь 5, урд хөл нь 4 хуруутай. Эрийг бурхи, эмийг тарч, төллөсөн тарчийг нагай, тухайн жилийн төлийг мөндөл, дөнгөж гарсныг эргүү цагаан гэж нэрлэдэг.
